มาตรวจ “เต้านม” เพื่ออยู่ห่างไกลจาก “มะเร็งเต้านม”

ปัจจัยเสี่ยง

1.ประวัติมะเร็งเต้านมหรือรังไข่ในญาติใกล้ชิด ได้แก่ แม่ พี่สาว หรือน้องสาว

2.เคยได้รับการวินิจฉัยว่าเป็นมะเร็งเต้านมมาก่อน

3.มีประวัติยีนผิดปกติ(Gene mutation)ได้แก่ ยีนXOSLOTBRCA1และBRCA2

4.ผู้หญิงที่ไม่มีบุตรหรือมีคนแรกขณะอายุมากกว่า30ปี

5.ผู้หญิงที่ประจำเดือนมาเร็วและหมดประจำเดือนช้า หรือใช้ยาฮอร์โมนทดแทนเป็นเวลานานกว่า10ปี

6.เคยฉายแสงบริเวณทรวงอก

1.ตรวจเต้านมด้วยตนเอง เดือนละ 1ครั้ง เมื่ออายุมากกว่า20ปี

2.ตรวจเต้านมโดยแพทย์ ทุก3ปี ตั้งแต่อายุ20ปี เป็นต้นไป หลังจากอายุ40ปี ควรได้รับการตรวจทุก1ปี

3.ควรทำแมมโมแกรม และ/หรืออัลตราซาวน์ ในช่วงอายุ35- 40ปี1ครั้งหลังจากอายุ40ปี เป็นต้นไป ควรทำทุก1ปี

4.หากมีประวัติญาติสายตรงเป็นมะเร็งเต้านมหรือมะเร็งรังไข่ ควรเริ่มทำการตรวจตั้งแต่อายุที่ญาติเป็น ลบออก5ปี

วิธีการตรวจเต้านมด้วยตนเอง

1.ตรวจเป็นประจำทุกเดือน โดยตรวจหลังประจำเดือนมา7-10วัน นับจากวันแรกของการมีประจำเดือน และตรวจในวันเดือนกันของทุกเดือน

2.ยืนหน้ากระจก เพื่อดูการเปลี่ยนแปลงเต้านมทั้ง2ข้าง ทั้งขนาด รูปร่าง หัวนม ลักษณะผิวหนัง

3.ยกแขนขึ้นเหนือศีรษะทั้ง2ข้าง แล้วหมุนตัวช้า ๆ เพื่อดูด้านข้าง

4.ใช้มือเท้าเอวและโน้มตัวลงด้านหน้า

5.ใช้นิ้วมือบีบที่หัวนมเบา ๆ ดูว่ามีน้ำ เลือด หรือหนองไหลออกมาหรือไม่

6.เริ่มคลำเต้านมในท่ายืน โดยใช้มือซ้ายตรวจเต้านมขวา ใช้นิ้ว3นิ้ว ได้แก่ นิ้วชี้ นิ้วกลาง และนิ้วนาง ค่อย ๆ กดลงบนผิวหนังให้ทั่วเต้านมไปจนถึงรักแร้หลังจากนั้นให้เปลี่ยนคลำอีกข้างแบบเดียวกัน

7.นอนหนุนหมอนใต้ไหล่ข้างที่จะตรวจ แล้วคลำเต้านมด้วยวิธีการเดียวกับท่ายืนความผิดปกติที่ควรรีบพบแพทย์1.คลำได้ก้อนบริเวณเต้านมหรือรักแร้2.หัวนมบุ๋มหรือมีแผล3.ผิวหนังเปลี่ยนแปลง เช่น บุ๋มลง หนา แดงร้อน หรือเปลี่ยนสี4.เต้านมมีขนาดหรือรูปทรงเปลี่ยนแปลง5.มีเลือดหรือน้ำไหลออกจากหัวนม6.มีแผลที่หายยากบริเวณเต้านมและหัวนม การตรวจเต้านม1.แมมโมแกรม เป็นการตรวจทางรังสีชนิดพิเศษคล้ายเอกซเรย์ เริ่มทำที่อายุ35-40ปี ในรายที่ไม่มีอาการ และทุกปีเมื่ออายุมากกว่า40ปีขึ้นไป ใช้ตรวจหาก้อนขนาดเล็ก หินปูน การดึงรั้งของเต้านม2.อัลตราซาวด์เป็นการตรวจโดยใช้คลื่นเสียงความถี่สูง ตรวจได้ในทุกช่วงอายุ สามารถตรวจดูก้อน ถุงน้ำ ท่อน้ำนม และต่อมน้ำเหลือง ซึ่งจะตรวจควบคู่กับแมมโมแกรมในผู้ป่วยที่อายุมากกว่า40ปี แต่ไม่สามารถทดแทนการตรวจแมมโมแกรมได้เนื่องจากไม่สามารถดูหินปูนได้3.MRIทำในรายที่มีความเสี่ยงสูง เต้านมหนาแน่นมาก หรือตรวจพบความผิดปกติจากแมมโมแกรมและอัลตราซาวด์มาก่อน4.การเจาะชิ้นเนื้อ เมื่อมีการตรวจเจอความไม่ปกติของเต้านม หมอจะมีการพินิจพิเคราะห์ส่งไปตรวจทางพยาธิวิทยา โดยการใช้เข็มเจาะชิ้นเนื้อผ่านเครื่องไม้เครื่องมือเจาะจงตำแหน่ง ยกตัวอย่างเช่น เครื่องอัลตราซาวด์ หรือแมมโมแกรม เพื่อเจาะได้อย่างแม่นยำรวมทั้งแม่น